Mindmappen is in de jaren 70 van de vorige eeuw bedacht door Tony Buzan. Het is een techniek om gedachten te exploreren, visualiseren, structureren en ordenen, De techniek wordt gebruikt voor onder meer notuleren, brainstormen, probleemoplossing en het visualiseren van denkpatronen, bijvoorbeeld om een besluit of ontwerp toe te lichten. De techniek is toepasbaar in het onderwijs en bedrijfsleven, maar is ook prima te gebruiken in allerlei andere contexten.
Mindmappen resulteert in een tekening – de Mindmap – die een weergave vormt van het denkproces. Zo’n Mindmap bestaat uit een centrale stelling en vertakkende gedachten die worden ondersteund met taal en bijbehorende beelden, zoals tekeningen, foto’s en iconen. Gezamenlijk geven deze in een enkel overzicht het gehele denkproces weer.
Denkprocessen
Mindmappen ondersteunt zowel divergerend als convergerend denken en zowel rationeel als emotioneel denken. Mensen denken van nature op verschillende manieren en Mindmappen verbindt deze.
Divergent en convergerend denken
Bij divergerend denken, bedenk je vanuit een centrale stelling of ander uitgangspunt meerdere opties, denkrichtingen, aanpakken en dergelijke. Een Mindmap begint vanuit een centrale stelling in het midden van de tekening en de gedachten geef je als gekleurde vertakkingen weer. Hierbij ontstaan meestal al snel meerdere vertakkingsniveaus. Zo’n denkproces van één naar veel heet divergerend denken.
De visualisatie in een Mindmap zorgt er voor dat je, ondanks dat er steeds meer informatie bijkomt, toch het overzicht behoudt. Hierdoor wordt het mogelijk naar samenhangen te zoeken die je anders niet zou zien, samen te vatten en conclusies te trekken. De informatie komt zo weer bij elkaar (convergeert). Mindmappen ondersteunt convergerend denken, doordat de Mindmap de informatie van het divergerend denken op een logische, samenhangende manier vastlegt.
Vaak ontstaan hieruit nieuwe ideeën en zie je problemen en risico’s, die verder moeten worden geëxploreerd. Meestal wisselen divergerend en convergerend denken elkaar meerdere keren af voordat er resultaat wordt geboekt. Wanneer je op papier Mindmapt, moet je dan soms opnieuw tekenen. Gebruik je software, dan kun je stukken van de Mindmap knippen en plakken om je gedachten te ordenen, of stukken tekening verplaatsen om ruimte te maken voor meer informatie. Zo kun je dezelfde tekening blijven gebruiken bij meerdere divergentie- en convergentierondes (=iteraties).
Rationeel en emotioneel denken
Mindmappen ondersteunt bovendien zowel rationeel als emotioneel denken. Mensen denken enerzijds in harde gegevens, betekenis, cijfers, woorden, volgordelijkheid en conclusies. Dit soort analytisch en organiserend denken wordt vaak links denken genoemd. Tegelijk denken we ook intuïtief, in beelden, indrukken, kleuren en gevoelens. Deze emotionele manier van denken heet rechts-denken, omdat hierbij vaak de rechter hersenhelft de boventoon voert.
Mindmappen ondersteunt het vastleggen van het rationele ‘links denken’ door gedachten te verwoorden, te ordenen en te analyseren. Maar het ondersteunt evenzogoed de emotionele kant. Het proces nodigt uit tot tekenen, zowel van de vertakkingen die bij voorkeur organisch – als golvende lijnen – worden vormgegeven, als het toevoegen van ondersteunende tekeningen. Moderne software biedt bovendien vaak multimedia ondersteuning, waardoor je gemakkelijk graphics, video en andere media in de Mindmap kunt opnemen.
Mindmap ’regels’
Buzan geeft de volgende richtlijnen voor Mindmappen:
- Begin in het centrum, met een afbeelding die het onderwerp representeert. Start met minimaal drie vertakkingen in verschillende kleuren..
- Ondersteun je Mindmap waar mogelijk met afbeeldingen, symbolen, coderingen en dimensies
- Gebruik kernwoorden en printletters (klein en groot) omdat die gemakkelijker worden opgenomen dan handschrift..
- Gebruik bij voorkeur zo weinig mogelijk woorden, bij voorkeur één per vertakking.
- De vertakkingen moeten met elkaar verbonden zijn vanuit het startpunt/ De lijnen worden dunner naarmate ze verder va het startpunt afliggen.
- Maak de lijnen even lang als het woord/de afbeelding die ze ondersteunen
- Gebruik steeds meerdere kleuren, om jezelf visueel te stimuleren en om coderen en groeperen te ondersteunen.
- Ontwikkel je eigen Mindmap=stijl
- Nenadruk elementen en maak associaties zichtbaar in je Mindmap.
- Hou je Mindmap eenvoudig en duidelijk door de radiale hierachie te handhaven (voorkom waar mogelijk verbindingen tussen parallelle vertakkingen) en omkader bij elkaar behorende elementen.
Let op: dit zijn richtlijnen en geen normen. De bedoeling is het proces te ondersteunen, niet om ze dogmatisch toe te passen! Ze hebben echter wel een duidelijke functie, dus wijk niet te snel af.
Mindmap site
Meer weten? Op managementmodellensite vind je een speciale site over Mindmappen. Klik hier voor meer informatie
Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.[ic_add_posts tag=’boek_mindmappen’] [ic_add_posts tag=’boek_ideegeneratie’] Aanvullende artikelen [ic_add_posts tag=’artikel_ideegeneratie’]