Een procesketen of -cluster is een aantal met elkaar samenhangende bedrijfsprocessen. Deze samenhang ontstaat doordat de processen goederen, informatie of andere zaken met elkaar uitwisselen.
Of het een keten of cluster betreft, hangt af van de manier waarop de processen samenhangen. Dit kan sequentieel (volgordelijk) of parallel zijn. Bij een procesketen volgen de verschillende processen elkaar op. Bij een cluster is er (ook) sprake van parallelle processen.
Sequentieel samenhangende processen
Sequentieel houdt in dat de processen elkaar in een vaste volgorde opvolgen. Zo gaat inkopen van onderdelen vooraf aan magazijnontvangst en kun je pas produceren zodra goederen daadwerkelijk aanwezig zijn. En alleen producten die daadwerkelijk aanwezig zijn kun je verzenden. Elkaar opvolgende processen worden ook wel een procesketen genoemd.
Parallel samenhangende processen
Processen kunnen ook parallel samenhangen. Zo kan het bespreken van het functioneren met een medewerker bijvoorbeeld leiden tot opstarten van het trainingsproces, waarbij een training wordt gezocht, budget wordt toegekend en de training gevolgd. De vaardigheden (competenties) die hierbij worden opgedaan zijn input voor het volgende proces: management van vaardigheden. In plaats van training kan er echter ook voor worden gekozen een coachingstraject te starten, waarvoor een heel andere werkwijze geldt, maar die ook leidt tot het opdoen van vaardigheden. En het kan ook allebei tegelijk… In onderstaand voorbeeld zijn het trainen en coachen van medewerkers parallelle processen.
Procescluster
In bovengenoemd voorbeeld zijn weliswaar parallelle processen aanwezig, maar staat de volgorde van de processen nog min of meer vast. In werkelijkheid is dit lang echter niet altijd het geval. In de praktijk interacteert bijvoorbeeld het proces managen vaardigheden op allerlei manieren met andere personeelsprocessen, zoals het werven en selecteren van medewerkers, voeren van functioneringsgesprekken, beoordelen van medewerkers en initiëren van training of coaching trajecten zonder dat daarbij noodzakelijk sprake is van een vaste volgorde. De processen starten elkaar hierbij in willekeurige volgorde op. Procesclusters die nauw samenhangen, zonder dat er per se sprake is van een vaste volgorde heten een procescluster. Zo’n cluster kan er bijvoorbeeld zo uitzien:
Bij het modelleren van bedrijfsprocessen op procesbeschrijvings-niveau in de proceshiërarchie is bijna altijd sprake van procesclusters. Zuivere procesketens komen voor, maar zijn eerder uitzondering dan regel.
Meer weten over het modelleren en vastleggen van processen? Lees de andere post over dit onderwerp: proceshiërarchie, procesbeschrijving, procedure, flowchart en SIPOC.
Voor een professionele (door)ontwikkeling en aanpakMatthijs Vermoolen
Matthijs helpt ondernemers en managers hun organisaties te ontwikkelen met raad en daad. Theorie in de praktijk! Matthijs heeft zich gespecialiseerd in organisatieontwikkeling en heeft hierover twee boeken en diverse artikelen voor vakbladen geschreven. Matthijs heeft zowel ervaring als ondernemer, manager en adviseur en slaat gemakkelijk de brug tussen idee
Kwaliteitsmanagement
‘Kwaliteitsmanagement’ is een praktijkgericht boek dat studenten leert hoe zij zelf de eerste stappen kunnen zetten in het traject van kwaliteitszorg binnen een organisatie. Een onderwerp dat steeds belangrijker wordt in een tijd waarin organisaties niet alleen meer kunnen concurreren op prijs of product maar ook aandacht moeten schenken aan
Managen van processen
‘Management van processen’ is een nuttig en praktisch boek voor iedereen die zich in het fenomeen van processen wil verdiepen. Bijvoorbeeld om algemene bedrijfskundige kennis te vergaren, om zich kwaliteitsmanagement eigen te maken of om beter te begrijpen wat procesmanagement inhoudt. Het organiseren staat centraal, niet de organisatie of de
Horizontaal organiseren
Renco Bakker en Teun Hardjono leggen in dit boek verbanden tussen onderwerpen als functiedenken, procesmanagement, kwaliteit en procesgericht werken, Six Sigma, lean management, verkokering, horizontalisering, sociale dynamiek en dienend leiderschap. Ze laten zien wat procesgericht werken kan opleveren: een gestroomlijnde operatie, goed functionerende procesteams, een geïntegreerde procesarchitectuur, krachtige sociale netwerken
Organisaties inrichten zoals ze echt werken
Het organigram laat zien hoe verantwoording over de dagelijkse gang van zaken wordt afgelegd, maar geeft geen houvast bij het verbeteren van werkwijzen en doorvoeren van grote veranderingen. Dit gebeurt namelijk bijna altijd multidisciplinair en dus afdelingsoverschrijdend. Vasthouden aan het organigram als de organisatiestructuur leidt tot allerlei praktijkproblemen: issues worden niet opgelost,