Projectraket

De projectraket (Vermoolen, Kempeneers) visualiseert hoe de totstandkoming van projecten, project-portfoliomanagement en projectmanagement met elkaar samenhangen. Het model laat zien hoe organisaties vat kunnen krijgen op de tientallen, soms honderden projectvoorstellen en daadwerkelijke projecten die in moderne organisaties tegelijk spelen. Het model helpt na te denken over de inrichting van de processen voor het initiëren, prioriteren en implementeren van projecten. De projectraket staat voor een integrale benadering van projectmanagement: het volledige projectportfolio wordt als één geheel gemanaged.

Zeven hoofdfasen

Het model gaat uit van de zes traditionele hoofdfasen, die – al dan niet met dezelfde namen –  in de meeste projectmanagementmethoden worden onderscheiden: opstart, studie, voorstel, planning, uitvoering en evaluatie. Tussen de eerste drie fasen en de laatste drie, wordt in de projectraket een zevende fase tussengevoegd: prioriteren van projecten. Hierdoor ontstaat de ‘drietrapsraket’: initiëren, prioriteren en implementeren van projecten.

Zie artikel: ‘Gaan als een raket met projectmanagement‘ onder deze pagina voor een omschrijving van de fasen.

Verschillen tussen projecttypen

De eerste trap van de projectraket bestaat uit een aantal parallelle processen. Bij verschillende typen projecten verschilt de wijze waarop de eerste drie fasen – de eerste trap – worden doorlopen namelijk sterk van elkaar. Strategische projecten, R&D projecten, projecten voor klanten,  continuïteitsprojecten en verbeterprojecten doorlopen weliswaar allemaal de opstart, studie en voorstelfase, maar deze manier waarop dit gebeurt verschilt sterk. Het zijn essentieel andere bedrijfsprocessen met een andere trigger, processtappen, rolverdeling en besluitvorming. De projectraket visualiseert, dat er voor elke type project specifiek bij dat projecttype passende processen zouden moeten worden ingericht, die leiden tot goed onderbouwde projectvoorstellen.

Zie artikel: ‘Gaan als een raket met projectmanagement‘ onder deze pagina voor een mogelijke uitwerking per projecttype.

Inrichten projectprocessen

Naast separate processen voor het voortraject van projecten, kunnen generieke processen worden ingericht voor het plannen, uitvoeren en evalueren daarvan. Zodra eenmaal besloten wordt een project te starten, is het in principe mogelijk een vaste methode te volgen voor de laatste rakettrap. Het plannen, uitvoeren en evalueren van projecten kan namelijk vergaand worden gestandaardiseerd. De meeste bekende projectmanagementmethoden ondersteunen deze activiteiten en ook in de dagelijkse werkelijkheid zijn deze fasen vaak het best ingericht van alle project-processen. Dat standaardisatie van de laatste projecttrap mogelijk is wil overigens niet zeggen dat dit per se moet; er kunnen desgewenst ook verschillende methoden of combinaties daarvan worden gebruikt.

Project-portfoliomanagement

Dat een project dat aan alle eisen voldoet ook daadwerkelijk meteen wordt gepland en uitgevoerd, is niet vanzelfsprekend. Projecten moeten eerst tegen elkaar worden afgewogen en kunnen niet allemaal tegelijk worden gestart. In de projectraket is daarom een trap tussengevoegd: het prioriteren van projecten. Bij het prioriteren komen in de projectraket alle projecttypen bij elkaar. Hiervoor zijn verschillende redenen:

1. Prioriteren van projecten kan alleen goed gebeuren, als alle goedgekeurde projectvoorstellen tegen elkaar worden uitgezet. Bijvoorbeeld investeren in een intern verbeterproject kan soms meer opleveren dan een klantproject. Er zou dan moeten worden overwogen hier voorrang aan te verlenen.
2. Er kan een bewuste afweging worden gemaakt op basis van terugverdientijd en risico. Door het portfolio integraal te managen, kun je een portfolio vaststellen dat bestaat uit een passende mix van korte- en langetermijn projecten en risicovolle en relatief veilige projecten.
3. Een organisatie heeft een beperkte hoeveelheid tijd en geld te besteden en het management en de medewerkers kunnen maar een beperkt hoeveelheid verandering tegelijk ‘verwerken’. De versmalling in de prioriteerstap van de projectraket visualiseert een trechter: er moeten niet meer projecten tegelijk worden gestart dan een organisatie aan kan.

De prioriteringsstap verbindt de totstandkoming van projecten en de implementatie en laat zo zien hoe de totstandkoming van projecten, het project-portfoliomanagement en het management van individuele projecten samenhangen.

Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.

Aanvullende artikelen

On January 18, 2018   /   Methoden en standaarden